Nieuwe reproductieve technologieën hebben deuren geopend naar alternatieve gezinsmodellen. Eén zo'n technologie is de zogenaamde ROPA-methode, wat staat voor "Receptie van eicellen van de partner". Deze vruchtbaarheidsbehandeling stelt vrouwelijke koppels van hetzelfde geslacht in staat om het moederschap te delen vanaf het begin van de conceptie. Met ROPA levert één vrouw de eicel, die vervolgens bevrucht wordt met donorsperma; de andere vrouw in het partnerschap wordt zwanger van de bevruchte eicel en baart het kind. De methode wordt daarom vaak beschreven als een methode die lesbische stellen in staat stelt om biologisch gedeeld moederschap te ervaren.
Hoewel het in verschillende landen verboden is, gebruiken Spaanse klinieken sinds 2007 ROPA als conceptiemethode. Volgens de Spaanse wet moeten vrouwen kunnen profiteren van voortplantingstechnologieën, ongeacht hun seksuele geaardheid. Vrouwen met een relatie van hetzelfde geslacht moeten getrouwd zijn of een geregistreerd partnerschap hebben om toegang te krijgen tot een ROPA-behandeling. In Spanje worden ze allebei beschouwd als de wettelijke moeders van het kind.
"Wie doneert het eitje, wie wordt er zwanger?"
Voorafgaand aan de ROPA-behandeling wordt bij beide partners een medisch onderzoek uitgevoerd. Zo worden de eicelreserve, de kwaliteit van de eicellen en de toestand van de baarmoeder bij beide vrouwen onderzocht. Op basis hiervan zal de fertiliteitsarts adviseren welke van de twee vrouwen het meest geschikt is als eiceldonor en welke het meest geschikt is als ontvanger van de bevruchte eicel. Leeftijd speelt hierbij vaak een rol; als een vrouw veel jonger of jonger dan 35 is, krijgt ze meestal de voorkeur als eiceldonor. Maar natuurlijk speelt ook de voorkeur van het koppel zelf een rol bij de beslissing wie de eicel zal leveren en wie de zwangerschap zal meemaken.
Als beide vrouwen aan de voorwaarden voor eiceldonatie en zwangerschap voldoen, kunnen ze de beslissing onderling nemen: Wie wordt de genetische moeder (door middel van eiceldonatie) en wie wordt de biologische moeder (door middel van zwangerschap)? In dit besluitvormingsproces spelen verschillende aspecten een rol: leeftijd, individuele voorkeuren en praktische overwegingen.
Hier volgt een voorbeeld van hoe een koppel dat naar Spanje reisde voor ROPA deze beslissing nam. Tina, een 36-jarige vrouw die met haar 33-jarige partner Laura in Londen woont, legt uit dat het vanwege een medische diagnose meteen duidelijk was wie de eicellen zou leveren en wie zwanger zou worden: "Ik heb sinds mijn geboorte het syndroom van Turner, wat betekent dat ik geen eicellen heb die gebruikt kunnen worden. Met de juiste medicatie kan ik echter toch zwanger worden en een kind ter wereld brengen. Daarom was het meteen duidelijk dat Laura degene zou zijn die voor de eicellen zou zorgen. Ik ben nu zwanger van een van haar eicellen en het voelt geweldig. We zijn zo dankbaar dat we allebei op deze manier ouders kunnen worden!" In dit geval was het duidelijk dat Tina niet in staat zou zijn om de eicellen te leveren. Andere stellen vinden het moeilijker om te beslissen wie de eicellen levert en wie zwanger wordt. Voor deze koppels kan wederzijdse ROPA een oplossing zijn.
Wat is de "wederzijdse ROPA-cyclus"?
Als beide vrouwen gezond zijn en in aanmerking komen voor eicelpickup en zwangerschap, kan er ook een zogenaamde "wederkerige cyclus" worden uitgevoerd. Met andere woorden, het is mogelijk om bij ROPA van rol te wisselen. Zo kan elke vrouw één keer zwanger zijn en één keer haar eicellen doneren. Er zijn verschillende Spaanse vruchtbaarheidsklinieken die vrouwen de mogelijkheid bieden om dit tegelijkertijd te doen. Elke vrouw is dan zwanger van een kind dat genetisch verwant is aan haar partner. Soms zijn er echter medische redenen waarom de eicellen van een vrouw niet levensvatbaar zijn of waarom een zwangerschap niet aan te raden is. In dat geval is wederzijdse ROPA niet mogelijk.
Stap voor stap: Wat is de behandelingsprocedure voor de ROPA-methode in Spanje?
1. Gezondheidsonderzoek: De eerste stap is contact opnemen met een Spaanse vruchtbaarheidskliniek die de ROPA-methode aanbiedt aan lesbische koppels. Daar krijg je een eerste consult. Beide vrouwen worden meestal getest op hun geschiktheid om eicellen te doneren of zwanger te worden. Deze fase kan enkele weken duren, afhankelijk van de tests die worden uitgevoerd. In Spanje wordt standaard een karyotype-analyse voor genetische afwijkingen uitgevoerd bij eiceldonoren. De resultaten hiervan zijn meestal na een paar weken beschikbaar.
2. Zoeken naar een spermadonor: Zodra de arts vanuit medisch oogpunt "groen licht" geeft, kan de zoektocht naar een geschikte spermadonor officieel beginnen. In Spanje moeten spermadonoren anoniem blijven. In dit geval kan het toekomstige kind de identiteit van de donor niet te weten komen via de kliniek. Het is de moeite waard om hier te vermelden dat er soms anonieme donoren zijn die zich registreren op online platforms, zoals Ancestry en 23AndMe, zodat mogelijke donorgekwekte kinderen hen daar kunnen vinden.
3. Synchronisatie van de cycli: Voor een verse terugplaatsing worden de cycli van beide vrouwen gesynchroniseerd. Het is echter ook mogelijk om ROPA te doen zonder de cycli te synchroniseren als de embryo's worden ingevroren voordat ze worden teruggeplaatst bij de vrouw die het kind wil voldragen.
4. Hormonale stimulatie en eicelpickup: Een vrouw begint met de hormonale stimulatie van de eierstokken vanaf dag 1 van haar cyclus. Tijdens deze periode rijpen er verschillende follikels die de eicellen bevatten. Dan, na ongeveer 12 dagen, worden verschillende eicellen teruggehaald, die vervolgens worden bevrucht met donorsperma. De baarmoeder voorbereiden: De andere vrouw, de wensmoeder, bereidt zich voor op de embryotransfer. Hiertoe krijgt ze oestrogeen toegediend, zodat het baarmoederslijmvlies zich opbouwt. Zodra de eicellen van haar partner zijn gewonnen, neemt de ontvanger normaal gesproken ook progesteron, wat de voorbereiding van de baarmoeder voor de embryotransplantatie voltooit en de kans op implantatie vergroot.
5. Overdracht van embryo's: Afhankelijk van het aantal eicellen dat bij de partner is gewonnen, ontwikkelen de embryo's zich gedurende 3 tot 5 dagen in een petrischaaltje in het laboratorium. Uiteindelijk zal de arts op dag 3, 4 of 5 een van de embryo's overdragen aan de ontvanger (zwangere moeder). Het succespercentage kan oplopen tot ongeveer 50% per transfer, maar hangt uiteindelijk af van een aantal factoren, waaronder de kwaliteit van de eicel.
6. Zwangerschapstest en echografie: Het wordt aangeraden om pas 12 dagen na de terugplaatsing een zwangerschapstest te doen om mogelijke chemische zwangerschappen uit te sluiten. Als de test positief is, wordt meestal een bloedtest gedaan om de zwangerschap te bevestigen.
7. Gedeeld moederschap: Als alles volgens plan verloopt, worden beide vrouwen ouders en delen ze elk een biologische band met het kind, via de genen of de dracht.
Tot slot...
ROPA stelt vrouwelijke koppels van hetzelfde geslacht in staat om biologisch en genetisch moederschap te delen. In veel landen hebben lesbische koppels nog steeds geen toegang tot vruchtbaarheidsbehandelingen; Spanje daarentegen biedt sinds 2007 behandelingen zoals ROPA aan getrouwde vrouwelijke koppels van hetzelfde geslacht. Als u voor ROPA kiest, kunt u daarom het beste een vruchtbaarheidskliniek in Spanje kiezen, omdat die meestal al vele jaren ervaring hebben met deze technologie.
Als je geïnteresseerd bent in de kosten van ROPA, moet je kijken op IVF-klinieken in Spanjeen vraag hen rechtstreeks naar de kosten en het behandelingsproces.
Verder kan het nuttig zijn om vóór de behandeling een onafhankelijk coaching- of counselinggesprek te boeken. Hier kun je samen met een deskundige nadenken over wat het hebben van een gezin met gedeeld moederschap en donorsperma voor jou en voor het kind betekent. Verder kun je nadenken over hoe je anderen wilt vertellen over de conceptiemethode van het kind, en hoe en wanneer je dit in de toekomst aan het kind wilt communiceren. Tot slot, zoals de gezinssocioloog Susan Golombok (2021) kernachtig samenvatte; meer dan de methode van conceptie zijn het vooral liefde en eerlijkheid, die het belangrijkst zijn voor de ouder-kind relatie en het welzijn van het kind (Golombok, 2021)
Bronnen:
Golombok, Susan. "Love and Truth: What really matters for children born through third-party assisted reproduction". 4 mei 2021, Child Development Perspectives. https://srcd.onlinelibrary.wiley.com/doi/full/10.1111/cdep.12406
"Welk land, welke kliniek... en hoe lang is de wachttijd?", zijn vragen die vaak gesteld worden. Dr. Yvonne Frankfurth begeleidt koppels die overwegen om voor IVF naar een Europese vruchtbaarheidskliniek in het buitenland te gaan (www.repro-travel.com). Met expertise en empathie biedt ze up-to-date relevante informatie en persoonlijke aanbevelingen voor aanstaande ouders die op zoek zijn naar een kliniek die het beste past bij hun individuele omstandigheden.
