Ik heb net een fantastische tweedaagse Foundation Course for Infertility Counselling CPCAB Accredited (Counselling and Psychotherapy Central Awarding Body) gevolgd. Deze werd gegeven door de British Infertility Counselling Association (BICA). BICA is een geregistreerde liefdadigheidsinstelling en de enige professionele vereniging voor counseling bij onvruchtbaarheid die erkend is door de Human Fertilisation and Embryology Authority (HFEA) en de British Fertility Society in het Verenigd Koninkrijk.
Wat me opviel is hoe uniek en veelgelaagd de rol van een onvruchtbaarheidsconsulent is en dat bracht me ertoe om mijn gedachten en wat ik geleerd heb te delen. Ik beweer niet dat ik alle feiten ken, noch heb ik ze allemaal opgenomen, maar mijn doel is om een momentopname te geven van hoe intens zowel de opleiding als de rol zijn.
De deelnemers werden aangemoedigd om zichzelf een heleboel vragen te stellen die bedoeld waren om hen bewust te maken van de vele moeilijkheden waarmee mensen die vechten tegen onvruchtbaarheid te maken hebben. Soms werd het overweldigend om na te denken en dit gaf inzicht in de reis die velen moeten maken. Ik twijfel er niet aan dat wat hieronder geschreven staat veel gevoelens zal losmaken, sommige pijnlijker dan andere. Ze zijn heel reëel en hoewel ik erken dat het moeilijk zal zijn om te lezen en te verwerken, hoop ik ook dat het opluchting zal brengen en misschien zelfs toestemming zal geven om je gevoelens toe te eigenen en te weten dat je er niet alleen voor staat. Dit is op zijn beurt weer een van de doelen van therapie.
De onuitgesproken, ongewenste en ongewenste gevoelens die gepaard gaan met onvruchtbaarheid
Weten dat jij, je partner of allebei onvruchtbaar zijn, is meer dan genoeg om te moeten verwerken. Helaas is dit nog lang niet het einde van de strijd die voor ons ligt. Dit proces gaat gepaard met veel gevoelens die in het begin niet altijd duidelijk zijn en die je kunnen overvallen wanneer je het het minst verwacht. Daarom is counseling nuttig; counseling kan je helpen je gevoelens te begrijpen. Gevoelens worden in een veilige omgeving onderzocht en dat kan validatie brengen.
Waarom willen mensen een baby?
Dit lijkt misschien voor de hand liggend voor sommigen, maar in feite zijn er een heleboel redenen en het is interessant om er een aantal te onderzoeken met je hulpverlener. Als je dat doet, wordt het ineens heel belangrijk om uit te zoeken waarom mensen een kind willen. Wat ik ontdekte is dat er in feite een heel scala aan redenen is.
Ik dacht dat ik zou proberen om een aantal van de meer voor de hand liggende aan te pakken, voordat ik een aantal deel waarover misschien minder wordt gesproken, misschien omdat ze moeilijker te accepteren zijn en aan jezelf toe te geven dat dat is hoe je je voelt. Misschien voel je je na het lezen van dit artikel minder alleen met je gedachten en weet je dat er anderen zijn die zich op een vergelijkbare manier voelen.
Er is natuurlijk de biologische drang om in overweging te nemen; dat voor veel koppels, heteroseksueel en van hetzelfde geslacht, het krijgen van een baby voelt als de natuurlijke volgende stap voor hen om te nemen zodra ze getrouwd zijn. Voor anderen kan het krijgen van een kind status brengen en een doel geven waarvan ze misschien vonden dat het ontbrak in hun leven voordat ze ouders werden. Het kan ook een relatie bekrachtigen, om nog maar te zwijgen van de onvoorwaardelijke liefde die we van kinderen krijgen. Het krijgen van een kind brengt het overgangsritueel naar het ouderschap met zich mee en als je dit in je leven niet bereikt, kunnen sommigen het gevoel hebben dat ze vastzitten in de rol van kind van iemand anders.
Ik ben me ervan bewust dat wat ik zeg een heleboel reacties bij lezers kan oproepen, maar ik heb geleerd hoe belangrijk het is om duidelijkheid te krijgen over de reden(en) waarom iemand een kind wil. Als een stel bijvoorbeeld een baby wil om hun relatie te redden, welke steun hebben ze dan nodig om te beslissen of het krijgen van een baby op dat moment het juiste voor hen is en hoe stel je voor dat relatietherapie misschien eerst een optie voor hen kan zijn om er zeker van te zijn dat ze allebei hetzelfde willen en om de juiste redenen. Dit wil niet zeggen dat ze dan niet verder gaan en proberen een baby te krijgen, maar dat ze dit doen op een moment dat voor hen geschikt is.
Koppels komen naar de hulpverlening omdat ze hun gezin willen uitbreiden vanwege culturele verwachtingen. Het kan echter ook zijn dat ze jong zijn en nog niet klaar om ouders te worden, maar dat ze onder druk van hun ouders zijn gekomen. Dit in counseling bespreken biedt een privéruimte om gevoelens te delen die beschamend of moeilijk uit te spreken kunnen voelen. Er is een druk op vrouwen om kinderen te krijgen en vrouwen kunnen bezwijken onder de maatschappelijke verwachtingen. Ze komen in therapie vol wrok die ze niet hebben kunnen delen en uiten. De potentiële schade die dit kan aanrichten als er niet over deze gevoelens wordt nagedacht voordat ze aan het vruchtbaarheidsproces beginnen, kan schadelijk zijn voor zowel de moeder als haar toekomstige kind of kinderen. En ook voor de relaties die ze momenteel heeft.
Andere vrouwen kunnen de behoefte voelen om een leegte op te vullen en denken dat ze dit kunnen bereiken als ze een baby krijgen. Na het krijgen van een baby ontdekken ze al snel dat dit niet het geval is en counseling kan helpen bij dit soort problemen. Voor sommige mensen wordt het krijgen van kinderen bijna een hobby of durf ik te zeggen een verslaving. Zwanger zijn kan een vrouw een soort troost of een gevoel van doel geven, zodat het iets wordt wat ze nodig hebben. Het gevaar hiervan voor zowel het lichaam van de moeder als haar toekomstige kinderen wordt steeds zorgwekkender naarmate ze vaker zwanger raakt.
Aan de andere kant is het interessant om na te denken over degenen die ervoor kiezen geen kinderen te krijgen. Hier kleeft een enorm stigma aan. Voor sommigen is het onbegrijpelijk, misschien zelfs egoïstisch, om een carrière te willen en dat belangrijker te vinden dan voortplanting.
De reis door de behandeling
Counsellors kunnen de cliënten ondersteunen tijdens de reis, die voor elk individu uniek zal zijn. De counsellor volgt de taal van zijn/haar cliënt. Ze werken respectvol op een niet-discriminerende manier, zonder persoonlijke meningen te uiten.
Hun werk bestaat uit het helpen van cliënten om hun gevoelens te begrijpen, een andere kijk op hun gevoelens te krijgen op een niet-oordelende manier en hen te helpen de enorme emotionele last die ze doormaken te beheersen. Het uiten van meningen kan beslissingen van cliënten beïnvloeden en wordt daarom afgeraden. De gedachten waarover in counseling wordt gesproken, moeten die van de cliënt(en) blijven.
Therapie starten
Een cliënt die te horen heeft gekregen dat hij of zij voor counseling moet komen, moet zich er enigszins van bewust zijn waarom hij of zij te horen heeft gekregen dat hij of zij moet komen. De counsellor moet er niet alleen voor zorgen dat ze het weten, maar ook dat ze begrijpen wat ze moeten weten over het proces. Een persoonlijke benadering is nodig om de counsellor de cliënt te laten leren kennen. De hulpverlener zal interesse tonen en vragen naar hun ervaringen tot nu toe, wanneer ze begonnen zijn en hoe lang ze het al proberen. Wat belangrijk is, als het om een koppel gaat, is dat beide koppels de vragen beantwoorden. De hulpverlener moet begrijpen wat het voor elk van hen betekent en hoe emotioneel voorbereid ze zijn, en moet alert zijn op tekenen van trauma.
Gevoelige maar noodzakelijke vragen
Cliënten komen vol gemengde emoties. Begeleiders zijn zich hiervan bewust en moeten onderwerpen aansnijden die ongelooflijk gevoelig liggen, maar belangrijk zijn om over na te denken. Dit moet gebeuren met gevoeligheid, op een zachte en zorgzame manier. Wat belangrijk is, is dat de counsellor stevig in zijn schoenen staat, zodat de cliënt niet alleen kan nadenken over wat er wordt gevraagd, maar er ook op kan antwoorden. Counsellors moeten met hun cliënten nadenken over hoeveel behandelingen ze kunnen overwegen. Dit impliceert dat het misschien niet meteen werkt, iets wat moeilijk maar noodzakelijk is om over na te denken. Nog moeilijker te benaderen is vragen of ze zich ooit een leven zonder kinderen hebben voorgesteld. Je weet niet op welke reactie een vraag als deze zal reageren.
Een hulpverlener moet nieuwsgierig blijven naar de impact die de vruchtbaarheidsproblemen hebben gehad op de seksuele relatie en het seksueel functioneren van een koppel. Dit zijn zeer persoonlijke vragen, maar ze moeten wel aan bod komen om een zo volledig mogelijk beeld te krijgen.
Lagen van problemen
Dit is niet geschreven om je te overweldigen, maar om je geest te openen. Counsellors kunnen u vragen hoe u uw werk wilt vertellen over uw vruchtbaarheidsproblemen. Sommige mensen willen privé blijven. Beide benaderingen hebben gevolgen. Het is de taak van de counselor om de cliënt te helpen met het managen van zijn verwachtingen. Dit houdt in dat er rekening wordt gehouden met het perspectief van de patiënt. Begeleiders luisteren naar hun cliënten om te peilen waar ze zich op hun reis bevinden. Om het gevoel te hebben dat er naar hen geluisterd wordt, reflecteren counselors terug naar de cliënt en helpen hen na te denken over waar ze staan en wat de beste aanpak voor hen is om verder te gaan met hun reis.
Onvruchtbaarheidstherapie moedigt koppels aan om hun gevoelens met elkaar te delen. Zien wat de impact is van het niet delen van hun gevoelens in het bijzijn van een counsellor kan helpen om problemen tussen een koppel te ontwarren en hen te helpen zich meer verbonden te voelen en zich klaar te voelen voor de reis die ze moeten maken.
Begeleiders moeten rekening houden met genderkwesties. Het is niet altijd, maar wel vaak zo dat mannen zich een leven zonder kinderen beter kunnen voorstellen. Dit toont aan dat er veel factoren zijn om rekening mee te houden in het werk van een vruchtbaarheidsconsulent.
Korte termijn/lange termijn
Hoewel er veel bereikt kan worden met kortetermijnwerk, moet een counsellor met beperkte sessies voorzichtig zijn in zijn aanpak. Hij of zij moet rekening houden met de frequentie waarmee hij of zij iemand ziet om zich goed te kunnen concentreren op het therapeutische werk. Bovendien moet de counsellor zich bewust zijn van de beperkingen van zijn rol. Het kan frustrerend zijn voor een counsellor die maar één sessie krijgt om met een koppel te werken, omdat dit gehaast aanvoelt en het onmogelijk is om alles te doen wat ze willen. Omdat ze met deze frustratie achterblijven, is het belangrijk dat ze zich bewust zijn van hoe ze zich voelen en dat ze een uitlaatklep hebben voor deze emoties.
De emotionele impact op
- de klanten
In counselling komen veel moeilijke emoties naar boven. Counsellors bespreken met cliënten hun verwachtingen en helpen hen deze te managen. Als ze een verlies hebben geleden, kunnen ze helpen verwachtingen te herijken als onderdeel van het rouwproces. Het doel is om mensen te helpen begrijpen waarom ze zich gedragen zoals ze doen. Ze kunnen zich bijvoorbeeld veranderd voelen door verdriet of jaloezie. Anderen kunnen zich zorgen maken dat ze bitter worden. Het is de rol van de counsellor om deze zaken in perspectief te helpen plaatsen. Dat ze zich zo voelen als gevolg van wat ze doormaken. Je kunt de impact hiervan niet onderschatten. Weten dat wat ze voelen in feite te verwachten is. De rol van een hulpverlener is cruciaal om mensen het gevoel te geven dat ze er niet alleen voor staan. De steun en begeleiding die geboden kan worden is van onschatbare waarde en kan het perspectief van mensen en hun benadering van hun vruchtbaarheidsstrijd echt veranderen.
- de raadgever
Niet alleen de cliënt heeft steun nodig, maar ook de counsellor. BICA biedt regionale groepen, trainingsworkshops, conferenties en informele netwerken. Het is ook de verantwoordelijkheid van de counsellor om op de hoogte te zijn van nieuwe ontwikkelingen en actuele onderwerpen te onderzoeken en erover na te denken. Daarnaast nemen counsellors deel aan supervisie, waardoor ze een essentiële uitlaatklep hebben voor gevoelens die bij hen zijn opgeroepen.
Counsellors praten met cliënten over het belang van zelfzorg, die ook zij moeten beoefenen. Dit is niet alleen een voorbeeld van goede oefening, maar het helpt hen ook om hun rol op een productievere manier te vervullen. Het is een copingstrategie die vaak wordt verworpen vanwege tijdgebrek. Als er echter grenzen worden gehanteerd en cliënten hebben geïdentificeerd wat voor hen zou kunnen werken, helpt het mensen ermee om te gaan. De hulpverlener zal uitleggen dat zelfzorg van vitaal belang is om het proces te laten slagen. Dit biedt de cliënt een bevestiging die hij elders misschien niet krijgt.
De feiten kennen
Het is ook de verantwoordelijkheid van de counsellor om kennis te hebben over eicel- en spermadonatie en draagmoederschap.
Het punt bereiken waarop een eicel- of spermadonor nodig is, is echt moeilijk. Een counsellor zal samen met de cliënt(en) nadenken over hoe het was toen het aan hen werd voorgesteld, hoe ze zich erover voelen en hoe ze met het voorstel zijn omgegaan. Het kan zijn dat het niet werd voorgesteld en ook daar kan dan over nagedacht worden. Het kan iets anders voor hen betekenen als het niet werd voorgesteld maar een beslissing was die van hen kwam.
Ook hier moeten gevoelige vragen overwogen worden. Wat zijn hun gedachten over het gebruik van een donor, hoe denken ze dat het zal zijn. Er is ook het feit dat de baby niet op hen zal lijken, iets wat ze zich misschien nog niet hebben gerealiseerd. De counsellor moet hier rekening mee houden, maar toch openstaan om hen te helpen aan al deze factoren te denken.
Er zijn ook wettelijke rechten voor zowel ouders als donoren waarvan het koppel op de hoogte moet zijn. Het is cruciaal dat zij goed geïnformeerd zijn. Bijvoorbeeld over toekomstig contact met de donor en zijn familie als het kind ouder dan achttien is. Dit alles moet van tevoren worden onderzocht. Ook de donor kan zijn toestemming intrekken tot op het moment dat het embryo wordt geïmplanteerd, wat desastreuze gevolgen kan hebben voor de aanstaande ouders.
De cliënten kunnen hun donor kennen, hun donor niet kennen of er zelfs voor kiezen om naar het buitenland te gaan. Ook dit heeft juridische implicaties, waarvan een onvruchtbaarheidsconsulent vooraf kennis en begrip moet hebben. Het proces van het vinden van een donor en de koppeling kan lang duren en emotioneel uitputtend zijn.
De HFEA Praktijkcode biedt richtlijnen over wat besproken moet worden en richtlijnen waaraan men zich moet houden. Het werk van de counsellors bestaat uit het onderzoeken van de impact van deze informatie. Een voorbeeld is vertellen en praten. Dit verwijst naar het vroeg in de kindertijd vertellen van de afkomst van het kind, omdat het emotioneel schadelijk kan zijn als het niet wordt verteld. Tijdens dit hele proces kan het koppel gesteund en begeleid worden door hun onvruchtbaarheidsconsulent. De counsellor moet zich hierbij bewust zijn van de cultuur, het geloof en de maatschappelijke achtergrond van de cliënten, omdat dit van invloed is op hun vermogen om de kwestie met hun kind te bespreken.
Als een aspirant-donor counseling krijgt aangeboden, moet de counsellor ervoor zorgen dat hij vraagt naar zijn beweegredenen om donor te worden. Er zullen psychosociale en generatieverschillen zijn. De verwachtingen die een donor heeft van zijn ontvangers moeten ook onderzocht worden. Er zijn dan implicaties met betrekking tot de wettelijke rechten van de kinderen die de donor heeft voordat hij donor werd.
Draagmoederschap is nog complexer omdat er meer mensen en meer gezinnen bij betrokken zijn. Er zijn ook veel religieuze implicaties. Zoals ik al eerder zei, is het niet mijn bedoeling om alle feiten op een rijtje te zetten. Ik wil alleen maar aangeven hoeveel verantwoordelijkheid er bij het worden van een onvruchtbaarheidsconsulent komt kijken.
Begeleiding beëindigen
Dit kan een enorme emotionele impact hebben op zowel de cliënt als de counsellor. Het hangt er ook vanaf of de behandeling het gewenste resultaat heeft gehad of niet. De hoeveelheid pogingen om dit te bereiken zal ook een rol spelen in de gevoelens die worden opgeroepen aan het einde van de behandeling. Sommige mensen hebben een perspectief op het einde, terwijl anderen dat juist niet hebben. Het is de taak van de hulpverlener om de cliënt te ondersteunen om zo goed mogelijk met dit einde om te gaan op de manier die bij hem of haar past, rekening houdend met het feit dat ieders ervaring anders is.
Laatste gedachten
Het werk van een onvruchtbaarheidsconsulent kan zeer de moeite waard zijn. Het is heel bijzonder om samen met een stel aan een reis te beginnen en te zien hoe ze hun droom verwezenlijken. Maar het houdt ook in dat je moet toezien hoe veel mensen veel hartzeer en teleurstelling moeten verdragen. De verantwoordelijkheid om ervoor te zorgen dat je als counsellor op de hoogte bent van de laatste ontwikkelingen en van de cliënten is van het grootste belang. Om deze en nog veel meer redenen is het geen carrière om lichtvaardig aan te beginnen, maar moet er goed over worden nagedacht. Net zoals de cliënten een sterk ondersteunend netwerk nodig hebben, heb jij dat als counsellor ook.
