Słownictwo związane z in vitro

Sztuczne zapłodnienie jest techniką stosowaną w leczenie niepłodności zarówno u kobiet, jak i u mężczyzn. Polega na ominięciu wszelkich przeszkód poprzez wprowadzenie nasienia bezpośrednio do macicy kobiety, szyjki macicy lub jajowodów. Sztuczne zapłodnienie umożliwia zajście w ciążę kobiecie, która nie mogła zajść w ciążę w sposób naturalny. Najpopularniejszym rodzajem sztucznego zapłodnienia jest inseminacja domaciczna (IUI). Metoda ta polega na umieszczeniu plemnika w macicy. Bardziej zaawansowane techniki niż sztuczne zapłodnienie mogą skutkować wyższym wskaźnikiem ciąż, ale mają pewne zalety. Przede wszystkim jest to proste i niedrogie. Ma również bardzo niewiele skutków ubocznych. Dlatego jest dobrą opcją w początkowym leczeniu niepłodności.

Sztuczne zapłodnienie stosuje się w leczeniu wielu różnych problemów z płodnością. Bardzo często zaleca się go mężczyznom, u których liczba plemników jest niska lub są one słabsze i nie są w stanie przedostać się przez szyjkę macicy do jajowodów. Kobietom czasami zaleca się sztuczne zapłodnienie w przypadku endometriozy lub innych zaburzeń narządów rozrodczych. Polecany jest także kobietom, które mają niewrażliwą śluzówkę szyjki macicy. W takim przypadku plemniki nie mogą przedostać się do macicy ani jajowodów, ponieważ śluz otaczający szyjkę macicy jest dla nich wrogi. Dzięki sztucznemu zapłodnieniu śluz szyjkowy zostaje całkowicie ominięty, co pozwala plemnikom przedostać się do jajowodów. Często zabiegowi temu zaleca się także kobiety z niezdiagnozowaną niepłodnością. Jeśli zdecydujesz się na sztuczne zapłodnienie, lekarz upewni się, że masz owulację, korzystając z zestawów owulacyjnych, badań krwi lub USG, aby móc poddać się leczeniu.

Jeśli masz owulację, Twój partner musi dostarczyć próbkę nasienia. Partner prawdopodobnie zostanie poproszony o powstrzymanie się od współżycia przez 2 do 5 dni przed zabiegiem mającym na celu zwiększenie liczby plemników. Jeśli klinika nie jest daleko od Twojego domu, może on pobrać próbkę nasienia w domu poprzez masturbację. Jeśli nie, Twój partner będzie mógł w tym celu skorzystać z prywatnego pokoju, a plemniki muszą trafić do laboratorium w ciągu 1 godziny od wytrysku.
Następnie plemnik jest „myty”, co zwiększa szansę na zapłodnienie poprzez usunięcie z niego substancji chemicznych, które mogłyby zakłócić prawidłowe poczęcie. Następnie oddziela się i zbiera najaktywniejsze plemniki. Ostatnim krokiem jest wprowadzenie plemnika do macicy przez pochwę i szyjkę macicy. Jest to zabieg prosty, krótki i raczej bezbolesny. Następnie będziesz musiał leżeć przez około 30 minut krócej lub dłużej, a później będziesz mógł wrócić do normalnego funkcjonowania. Czasami przed sztuczną inseminacją stosuje się leki na płodność, aby osiągnąć superowulację.

Czynniki takie jak starszy wiek, słaba jakość komórek jajowych lub nasienia, ciężkie przypadki endometriozy oraz uszkodzone lub zablokowane jajowody mogą mieć znaczący wpływ na skuteczność sztucznego zapłodnienia.

Wspomagane wylęganie to technika stosowana w laboratorium IVF. Służy do poprawy implantacji zarodka w macicy. Odbywa się to poprzez wykonanie otworu z mikroskopijnym nacięciem, tak aby komórki embrionalne mogły łatwo się wykluć. Nie ma ciąży bez wyklucia się zarodka. Tuż przed zagnieżdżeniem zarodek musi wykluć się z zewnętrznej skorupy. Niektóre skorupy zarodków są grubsze niż inne, co zmniejsza ich zdolność do wykluwania się i znacznie utrudnia prawidłowe wszczepienie. Przyczyny grubszych otoczek zarodków nie są znane, ale może to mieć związek z wiekiem kobiety. Przez otoczkę tylko jeden plemnik może dostać się do komórki jajowej i zapłodnić ją. Kiedy zostaje zapłodniony, rozpoczyna się podział zarodka na dwukomórkowy, następnie czterokomórkowy i tak dalej. W momencie, gdy następuje wczesny etap bruzdkowania, można przeprowadzić wspomagany wylęg na zarodku.

Transfer blastocysty to proces, podczas którego zarodki są hodowane do stadium blastocysty w inkubatorze laboratoryjnym, zanim zostaną wprowadzone do macicy. Zarodki hoduje się do 6 dni, po czym stają się blastocystami i łatwiej jest wybrać zarodki najlepszej jakości.
Po wybraniu najlepszych zarodków są one następnie wszczepiane do macicy kobiety, gdzie muszą się przyczepić, aby kobieta mogła zajść w ciążę. Jest to więc proces bardzo podobny do standardowego transferu zarodka, z tą różnicą, że wszczepia się go po pozostawieniu go do rozwoju przez 5 do 6 dni.

Transfer blastocysty jest często zalecany w przypadku transferu pojedynczych zarodków, ponieważ statystyki pokazują, że w takich przypadkach zwiększa to szansę na ciążę. Jest to bardzo skuteczna technika w przypadku młodszych kobiet, u których rokowanie jest dobre w przypadku ciąży zapłodnionej metodą IVF. Ponadto często zaleca się, jeśli kobieta przeszła w przeszłości zabieg zapłodnienia in vitro i wyprodukowała wysokiej jakości komórki jajowe, ale nie były one w stanie prawidłowo zagnieździć się w macicy.
Podobnie jak w przypadku transferu zarodków, również transfer blastocysty wiąże się z ryzykiem porodów mnogich i Twoja klinika prawdopodobnie zasugeruje wykonanie pojedynczego transferu blastocysty.

Dawstwo komórek jajowych to proces oddawania komórek jajowych przez kobietę w celu wspomaganego rozrodu lub badań w dziedzinie biomedycyny. W celu rozrodu wspomaganego najczęściej wykorzystuje się ją do zapłodnienia in vitro. Jaja są zapłodnione w laboratorium do zapłodnienia in vitro. Czasami jaja są zamrażane i przechowywane do wykorzystania w przyszłości.

Bardzo często podczas zapłodnienia in vitro komórki jajowe kobiety są złej jakości, a szanse na pomyślne zapłodnienie in vitro są znacznie mniejsze. W takiej sytuacji kobieta może skorzystać z usług dawczyni komórek jajowych, którą jest najczęściej młoda kobieta posiadająca zdrowe i wysokiej jakości komórki jajowe. Dzięki oddanym komórkom jajowym pacjentka chcąca zostać rodzicem ma większe szanse na pomyślne leczenie zapłodnieniem in vitro.

Zamrażanie jaj, określane przez naukowców także jako kriokonserwacja oocytów, to technika, która pozwala kobietom zamrażać komórki jajowe i przechowywać je do czasu, aż zdecydują się wykorzystać je do celów reprodukcyjnych. Proces ten daje kobietom możliwość zatrzymania na jakiś czas tykania rodzinnego zegara i umożliwienia im podjęcia innego leczenia (np. raka), edukacji i kariery zawodowej, odkładając na bok obawy, że nie będą mogły mieć dzieci w przyszłości.

Zamrażanie jaj polega na pobraniu ich z macicy kobiety, następnie zamrożeniu i przechowywaniu. W przyszłości, gdy kobieta zdecyduje, że chce mieć dzieci, komórki jajowe będą mogły zostać rozmrożone, zapłodnione i przeniesione do macicy jako zarodki.

Zamrażanie jaj jest szczególnie polecane kobietom chorym na nowotwór, które nie przeszły jeszcze chemioterapii ani radioterapii, a chcą zachować w przyszłości możliwość posiadania potomstwa. Jest to również opcja dla osób, które są przeciwne zamrażaniu zarodków ze względu na przekonania religijne lub osobiste. W ten sposób są w stanie wytworzyć tylko tyle zarodków, ile chcą wykorzystać i nie marnować żadnego. Jest to również zabieg skierowany do kobiet, które chcą realizować inne cele w życiu, np. edukację czy karierę, a macierzyństwo chcą odłożyć na później, nie pozwalając, aby ich komórki jajowe z czasem utraciły jakość. Ponadto kobiety, u których w rodzinie występowała wczesna menopauza, mogą zamrażać jaja, aby mieć pewność, że ich jaja są bezpieczne.

Proces pobierania komórek jajowych jest podobny do zapłodnienia in vitro, ponieważ obejmuje kilka tygodni zastrzyków hormonów w celu stymulacji jajników. Kiedy oocyty osiągną dojrzałość, są pobierane z organizmu kobiety metodą przezpochwowego pobierania oocytów. Zaraz po tym procesie jaja są zamrażane.

Zamrażanie oocytów odbywa się metodą witryfikacji – która jest bezpieczna i gwarantuje bardzo dobry współczynnik przeżycia po rozmrożeniu – powyżej 97%.

Zabieg zazwyczaj wykonywany jest w znieczuleniu, więc nie jest bolesny, a pacjent powinien przez cały czas przebywać na zewnątrz. Polega na wykonaniu USG przezpochwowego w celu uwidocznienia pęcherzyków. Kobieta wprowadziła igłę aspiracyjną przez pochwę bezpośrednio do pęcherzyka, aby zaaspirować płyn zawierający komórkę jajową z pęcherzyka. Cała procedura trwa zwykle około 10 minut lub nieco więcej. Po zabiegu pacjentka budzi się i pozostaje pod kontrolą przez około godzinę, po czym może wrócić do domu. Po zabiegu mogą wystąpić skurcze utrzymujące się przez kilka godzin.

Proces pobierania próbek nasienia od dojrzałych płciowo mężczyzn. Eletroejakulacja to proces stosowany w leczeniu zaburzeń wytrysku u mężczyzn, ale jest również wykorzystywany jako program hodowlany i badawczy dla różnych gatunków. Zwykle wykonuje się je, gdy pacjent znajduje się w znieczuleniu ogólnym. Proces ten obejmuje sondę elektryczną, którą wprowadza się do odbytnicy obok gruczołu krokowego i dostarcza ona około 12–24 woltów prądu przemiennego o częstotliwości 60 Hz i około 500 mA. Po około 2-3 minutach następuje wytrysk. Podczas zabiegu należy zachować ostrożność, aby nie poparzyć delikatnej tkanki.

Biopsja zarodka to proces pobrania kilku komórek z zarodków do celów testowych. Zwykle wykonuje się to za pomocą lasera, aby upewnić się, że jest bezpieczne dla zarodków. Zwykle zarodki zamraża się, ponieważ proces testowania wymaga czasu. Najczęściej biopsję zarodka w celu oznaczenia PGT-A/PGS wykonuje się w 5. dniu zarodka w stadium blastocysty.

Zarodek jest zawieszony w stanie przypominającym szkło z dużą ilością środków krioprotekcyjnych w ciekłym azocie. W ten sposób unika się tworzenia kryształków lodu, a zarodki są kriokonserwowane w sposób bardziej niezawodny i bezpieczny. Dzięki kriokonserwacji zarodków nadwyżki zarodków z cyklu IVF można zamrozić i przechowywać do wykorzystania w przyszłości. Witryfikację można zastosować w przypadku zarodków na różnych etapach rozwoju. Embriolog wybiera najodpowiedniejsze do zamrożenia zarodki, które następnie umieszczane są w specjalnej pożywce – krioprotektantze. Dzięki temu są bezpieczne podczas zamrażania i przechowywania. Dzięki tej metodzie zarodki mogą pozostać zamrożone przez wiele lat.

Oznacza to po prostu monitorowanie stanu zarodka na wszystkich etapach rozwoju. Niemal na wszystkich etapach zarodek musi być monitorowany, aby można było zaobserwować, czy zarodek rozwija się prawidłowo. Dzięki monitorowaniu zarodka można wcześnie wykryć, czy coś nie przebiega zgodnie z planem i podjąć odpowiednie działania, aby zmienić ten rozwój. Jest to również bardzo ważne ze względów badawczych, aby rozwój zarodka mógł przebiegać w lepszych warunkach. Dostępne są specjalne rodzaje sprzętu, np. Embrioskop, Time-Lapse, Gerri i inne – pomagające embriologom monitorować zarodki w łatwy i bezpieczny sposób.

Kobiety zwykle produkują pojedynczą komórkę jajową w pęcherzyku podczas cyklu menstruacyjnego. W każdym cyklu menstruacyjnym występuje średnio około 10 pęcherzyków, które walczą ze sobą o dominację. Tylko jeden pęcherzyk zawierający komórkę jajową może dalej dojrzewać, a reszta niestety musi przestać rosnąć i umrzeć. Stymulacja jajników pomaga pęcherzykowi rozwinąć rodzaj współpracy, zamiast walczyć o dominację. Krótko mówiąc, oznacza to, że stymulacja jajników pomaga tym jajom, które w normalnej sytuacji wymarłyby w walce o dominację.

Aby pobudzić produkcję dojrzałych pęcherzyków (zawierających komórki jajowe) w jajniku, należy podawać różne leki i leki hormonalne przez określony czas. Protokoły leczenia mogą się różnić w zależności od tego, czy stosuje się inseminację domaciczną, czy pobranie komórek jajowych poprzez nakłucie pęcherzyka.

Najczęściej stosowana podczas stymulacji jajników terapia hormonalna obejmuje hormony naturalnie występujące w organizmie człowieka. Podaje się je najczęściej w formie zastrzyków.

IVF – zapłodnienie in vitro to zabieg łączenia komórek jajowych i plemników poza macicą kobiety w laboratorium IVF – (jest to główna różnica pomiędzy zapłodnieniem in vitro a sztuczną inseminacją, podczas której plemniki przenoszone są bezpośrednio do macicy, a resztą zajmuje się natura). Później, gdy zarodek lub rozwinięte zarodki są przenoszone do macicy. Może to wydawać się proste, ale 30 lat temu było to naprawdę skomplikowane i kosztowne leczenie, obecnie jest to bardziej standardowa procedura.

Dojrzewanie in vitro to proces usuwania komórek jajowych z jajników w momencie, gdy nie są one jeszcze dojrzałe. Następnie, przed zapłodnieniem, w laboratorium następuje prawidłowy rozwój do stanu dojrzałego. Różnica między IVM a IVF polega na tym, że w pierwszym przypadku jaja są niedojrzałe na etapie pobierania. Oznacza to, że leczona kobieta nie potrzebuje aż tak dużej ilości leków przed pobraniem komórek jajowych. Jeśli jesteś podatna na zespół nadmiernej stymulacji jajników, możesz zalecić wykonanie IVM.

Procedura IVM składa się z trzech etapów:
1. Jaja zbiera się, gdy są jeszcze niedojrzałe, na wcześniejszym etapie – w ten sposób potrzeba mniej leków.
2. W laboratorium jaja umieszcza się w naczyniu w inkubatorze, gdzie przebywa od 1 do 2 dni do momentu osiągnięcia dojrzałości.
3. Na koniec dochodzi do zapłodnienia komórek jajowych, gdy osiągną dojrzałość, przy użyciu nasienia partnera lub dawcy. Następnie zarodki są hodowane i przenoszone do macicy.

Docytoplazmatyczna iniekcja plemnika (ICSI) to metoda stosowana w IVF, która polega na wyselekcjonowaniu pojedynczego plemnika, który następnie zostaje wstrzyknięty bezpośrednio do komórki jajowej – oocytu. Dlatego jest to świetne leczenie w przypadku niepłodności męskiej, gdy mężczyzna ma bardzo niską liczbę plemników. Jednak nie tylko, ale można go również zastosować w przypadku innych problemów z nasieniem, takich jak zła morfologia lub jeśli plemniki mają bardzo powolny ruch. Ponadto jest to opcja dla mężczyzn po wazektomii lub po bardzo małej liczbie plemników, wówczas nasienie można pobrać chirurgicznie bezpośrednio z jąder. Można to również zalecić, jeśli w przeszłości doszło do niepowodzenia zapłodnienia in vitro.

To stosunkowo nowy sposób na zachowanie płodności kobiet. Zamrażanie tkanki jajnikowej to technika, która została pierwotnie opracowana w celu zachowania płodności młodszych kobiet, które zmagały się z chorobą nowotworową za pomocą chemioterapii i radioterapii. Leczenie raka bardzo często niszczy jajniki i zdolność kobiety do rodzenia dzieci. Pacjentkom w takiej sytuacji można usunąć jajniki i wypreparować tkankę za pomocą mikrochirurgii, następnie tkankę zamraża się, a następnie chirurgicznie przeszczepia z powrotem kobiecie, która pokona raka.

Fizjologiczna docytoplazmatyczna iniekcja plemnika (PICSI) to dodatkowa technika, którą można wykonać w ramach procedury docytoplazmatycznej iniekcji plemnika (ICSI). PICSI pomaga embriologowi w wyborze odpowiedniego plemnika. Jest to proces polegający na wstrzyknięciu pojedynczego plemnika bezpośrednio do dojrzałej komórki jajowej. PICSI stosuje się w leczeniu pacjentów z ciężkimi przypadkami niepłodności męskiej.

Procedura PICSI naśladuje naturalne wiązanie dojrzałego plemnika z kompleksem oocytu. W ten sposób wyselekcjonowany w procesie plemnik jest tym samym plemnikiem, który przeszedłby naturalny proces reprodukcji.

Przedimplantacyjna diagnostyka genetyczna (PGD) to proces, który daje osobom z chorobami dziedzicznymi w rodzinie możliwość uniknięcia przekazania choroby swoim dzieciom. Jest to zabieg polegający na badaniu przesiewowym zarodków powstałych w laboratorium IVF.

Jest to bardzo przydatne narzędzie w zabiegach IVF, które jest bardzo pomocne, gdy poprzednie ciąże zakończyły się z powodu choroby genetycznej lub jeśli pacjentka urodziła już dziecko z chorobą genetyczną.

Rodzice będący nosicielami dziedzicznych chorób genetycznych mogą przebadać zarodki metodą PGD i zmniejszyć ryzyko przekazania tych chorób dziecku.

Przedimplantacyjne badania genetyczne (PGS) to proces sprawdzania zarodków pod kątem nieprawidłowości chromosomowych. Te nieprawidłowości są często czynnikiem uniemożliwiającym implantację zarodka i powodującym poronienie. Są także przyczyną zespołu Downa. PGS może zostać Ci zalecone, jeśli masz więcej niż 35 lat i istnieje ryzyko urodzenia dziecka z nieprawidłowościami chromosomalnymi oraz jeśli w przeszłości doświadczyłaś poronień. Powinieneś rozważyć PGS, jeśli w Twojej rodzinie występowały problemy chromosomalne.

Jest w stanie zaaspirować plemnik za pomocą igły bezpośrednio z jądra lub struktury znajdującej się obok jądra, w której znajduje się również plemnik (naczobiak). Mężczyzna znajduje się pod wpływem środków uspokajających, a obszar zabiegu znieczula się miejscowo. Następnie do jądra wprowadza się małą igłę i pobiera się plemnik. Może się to wydawać bolesne, ale z tą procedurą nie wiąże się żaden silny ból. Cały proces trwa około 30 minut.

Istnieją różne techniki aspiracji i ekstrakcji plemników:
PESA: Przezskórna aspiracja plemnika z najądrza
TESA: aspiracja plemników jąder
TESE: Ekstrakcja nasienia z jądra

Zarówno PESA, jak i TESA można łatwo wykonać w biurze kliniki. Jednakże TESE wymaga małego nacięcia i wycięcia kawałka tkanki z wnętrza jądra, dlatego często trzeba to zrobić w szpitalu.

Jest to po prostu proces konserwacji plemników. Nasienie można z powodzeniem wykorzystać po kriokonserwacji. Najdłuższy odnotowany czas skutecznego przechowywania nasienia w magazynie wyniósł 21 lat. Zamrożenie nasienia można wykorzystać w sztucznej inseminacji i innych metodach leczenia niepłodności, można je także oddać jako dawstwo.

Proces macierzyństwa zastępczego to umowa pomiędzy parą lub osobą samotną a matką zastępczą, która wyraża zgodę na donoszenie ciąży za zamierzonych rodziców lub rodzica. Bardzo często ze względu na komplikacje zdrowotne kobieta nie może nosić dziecka we własnym ciele i korzysta z surogatki. Ponadto pary homoseksualne płci męskiej czasami korzystają z usług matki zastępczej, aby mieć dziecko.
Istnieją dwa rodzaje macierzyństwa zastępczego:
Ciążowa surogacja:
W tym przypadku ciąża jest wynikiem przeniesienia zarodka, który powstał wcześniej w procesie IVF. W rezultacie surogatka nie jest genetycznie spokrewniona z dzieckiem.
Tradycyjne macierzyństwo zastępcze:
W tym przypadku ciąża surogatki jest naturalna lub sztuczna, a dziecko jest genetycznie spokrewnione z surogatką.

Jest to zabieg chirurgiczny polegający na ponownym połączeniu układu rozrodczego po jego rozłączeniu w procesie wazektomii. Istnieją dwa sposoby odwrócenia wazektomii:

Vasovasostomia – połączenie nasieniowodów z nasieniowodami
Vasoepididymostomia – połączenie najądrza z nasieniowodem

Wazektomia jest znana jako antykoncepcja w trwałej formie, ale współczesna mikrochirurgia jest w stanie dokonać odwrotnej wazektomii, przywracając męskiej zdolności reprodukcyjnej.

Wazektomia to zabieg bardzo często stosowany przez ojców większych rodzin, którzy nie chcą narażać na ryzyko kolejnego dziecka, czasami mężczyźni chcą założyć nową rodzinę i dokonują odwrócenia wazektomii.