Jeśli czytasz magazyn Fertility Road, a konkretnie ten artykuł, istnieje duża szansa, że masz już pewne doświadczenie w leczeniu zapłodnieniem in vitro. Nawet jeśli nie jesteś jeszcze w trakcie leczenia, koncepcja granic osobistych prawdopodobnie będzie ci znana. Tak jak ogrodzenia między posesjami mogą zapewnić ochronę, bezpieczeństwo i prywatność, tak granice osobiste chronią Twoją przestrzeń osobistą i mentalną.
Dotyczą fizycznych i emocjonalnych granic odpowiednich zachowań między ludźmi i pomagają określić, gdzie kończy się jedna osoba, a zaczyna druga.
To już koniec definicji słownikowych, więc przejdźmy od razu do tego, co to oznacza dla osób podejmujących leczenie niepłodności lub ubiegających się o leczenie niepłodności. A tak na marginesie, szukając informacji na potrzeby tego artykułu, byłem zszokowany tym, jak niewiele udało mi się znaleźć na temat tej ważnej kwestii. Uwzględniłem przydatny link do jednego interesującego artykułu oferowane przez klinikę w USA.
Dlaczego ważne jest ustalenie osobistych granic w leczeniu zapłodnienia in vitro
Biorąc pod uwagę emocjonalne, fizyczne i finansowe skutki leczenia zapłodnieniem in vitro, może to być szczególnie trudny okres dla osób na drodze do zapłodnienia, a potrzeba wyznaczenia granic może stać się dotkliwa. Takie granice mają charakter osobisty lub zindywidualizowany, ponieważ rzeczy wpływają na różnych ludzi w różny sposób. Prowadząc coaching z klientami, którzy szukają leczenia lub są w jego trakcie, zawsze uderza mnie, jak wiele muszą się dowiedzieć o zapłodnieniu in vitro i jak przytłaczające może to być. W obliczu ogromnej ilości, często sprzecznych informacji, jakie otrzymują, jasne jest, że nie zawsze mają możliwość zadania konkretnych pytań lub określenia i ustalenia własnych granic przed faktycznym rozpoczęciem leczenia – co jest głównym tematem tego artykułu. Granice nie muszą być wyryte w kamieniu, ale dobrym pomysłem jest rozpoczęcie leczenia od niektórych.
W tym artykule omówimy różne rodzaje granic i powody, dla których mogą być dla Ciebie ważne. Podzielę się także kilkoma sprawdzonymi strategiami ustanawiania i utrzymywania granic podczas leczenia. Istnieje wiele różnych granic, które należy wziąć pod uwagę i często nakładają się na siebie, więc nie należy koniecznie postrzegać ich osobno.
Granice emocjonalne
Chodzi o zrozumienie swoich ograniczeń emocjonalnych i opracowanie strategii radzenia sobie z potencjalnymi rozczarowaniami lub stresem. Należy rozpoznać kombinację czynników stresogennych, w tym (ale nie wyłącznie) niepłodność, samo leczenie, czas spędzony poza pracą, możliwe konflikty w relacjach, problemy finansowe, a także wpływ leków na organizm i zdrowie psychiczne. Te czynniki stresogenne mogą mieć wpływ na Twój stan emocjonalny. Kiedy to zaakceptujesz, możesz podjąć kroki, aby przeciwdziałać tym trudnym emocjom. Dobrym pomysłem może być umówienie się na regularne spotkania ze specjalistą ds. zdrowia psychicznego lub doradcą, aby upewnić się, że nie internalizujesz zbyt dużego stresu związanego z procesem i masz bezpieczną przestrzeń do wyrażania swoich uczuć.
Granice fizyczne
Decydowanie o rodzaju i zakresie zabiegów, z którymi czujesz się komfortowo, o lekach, które chcesz przyjmować, ograniczaniu liczby cykli, którym chcesz się poddać, lub ustalaniu zasad dotyczących tego, kiedy robić przerwy między cyklami na odpoczynek i regenerację to przykłady granic fizycznych związanych z leczeniem zapłodnieniem in vitro. Możesz mieć wrażenie, że jesteś nieustannie bombardowana „tykającym zegarem” niepłodności i chęć podjęcia kolejnej próby po nieudanym cyklu jest całkowicie naturalna. Warto jednak zrozumieć, że do uzyskania żywego porodu prawdopodobnie potrzeba więcej niż jednego cyklu zapłodnienia in vitro, a liczba potrzebnych cykli zwiększa się wraz z wiekiem kobiety. Zapytaj w swojej klinice, ile cykli według szacunków będziesz potrzebować, aby mieć dziecko. W przeciwnym razie możesz narazić się na ryzyko wypalenia zawodowego i trudności finansowych.
Granice etyczne i Twoje wartości
Teraz, gdy leczenie zapłodnieniem in vitro stało się dość powszechne, łatwo zapomnieć, że osoby różnych wyznań mogą mieć różne granice etyczne lub specyficzne religijne. Na przykład niektóre osoby ograniczają liczbę zapłodnionych komórek jajowych, aby zmniejszyć lub wyeliminować ryzyko odrzucenia dodatkowych zarodków bez możliwości spłodzenia dziecka. Nie musisz wyznawać określonej wiary, aby mieć silne poczucie tego, co jest dla ciebie dobre, a co złe. Rzeczywiście, wiele klinik dzisiaj będzie próbowało dostosować się do Twoich konkretnych potrzeb, jeśli nie łamią żadnych lokalnych przepisów ani regulacji. Oczywiście im wcześniej poinformujesz o tym klinikę, tym lepiej. Jedna z moich klientek coachingowych, Blanche, stara się o oddanie komórek jajowych. Jej pierwszym wyborem do leczenia byłaby Hiszpania. „Jest to dla mnie niezwykle atrakcyjne, ponieważ jest tańsze, zapewnia większy wybór i doskonałe wskaźniki powodzenia” – powiedziała mi. Hiszpańskie kliniki nie pozwalają jednak pacjentowi na wybór dawcy komórki jajowej, a wszyscy dawcy są anonimowi. „Niestety Hiszpania nie jest dla mnie opcją, ponieważ jestem głęboko przekonana, że dziecko powinno mieć możliwość kontaktu ze swoim dawcą. Rozbieżności pomiędzy krajami oferującymi leczenie są bardzo frustrujące. Wygląda na to, że wszyscy mają inny system etyczny.
Granice finansowe
Możesz zdecydować się na konkretny budżet na leczenie zapłodnienia in vitro i poinformować o tym swojego lekarza, aby podjął decyzję o najbardziej opłacalnym sposobie działania. Powinieneś przynajmniej zrozumieć potencjalne koszty z tym związane, ustalając limity tego, co jesteś skłonny wydać. Leczenie zapłodnieniem in vitro może być bardzo kosztowne i zazwyczaj tylko mniejszość pacjentów otrzymuje fundusze państwowe, w zależności od kraju. Być może warto zasięgnąć porady finansowej przed rozpoczęciem leczenia – w końcu jest to jedna z najważniejszych „inwestycji”, jakich dokonasz w swoim życiu. Dlatego też przejrzystość cen jest bardzo ważna, a nieoczekiwane koszty to jedna z najczęstszych skarg zgłaszanych przez pacjentów. Z tego powodu brytyjski organ regulujący płodność (HFEA) wymaga, aby kliniki przedstawiły wszystkim pacjentom kosztowny plan leczenia (najlepszy szacunkowy) przed rozpoczęciem leczenia.
Granice komunikacji
Zdecyduj, z kim i kiedy chcesz dzielić się informacjami na temat swojej podróży do zapłodnienia in vitro, co pomoże uniknąć niechcianych porad i natrętnych pytań, nawet ze strony przyjaciół i rodziny, którzy mają dobre intencje. Blanche podzieliła się ze mną dwoma przykładami niechcianych porad, które otrzymała niedawno w związku z decyzją o kontynuowaniu leczenia w celu starania się o drugie dziecko. „Nie wolno ci tego robić” – powiedział jeden z członków rodziny, a inny przyjaciel powiedział: „twoje dziecko jest cudowne, nie będziesz mieć drugiego tak cudownego dziecka”. Często zdarza się również, że członkowie społeczności LGBTQ+ otrzymują nieproporcjonalną liczbę niechcianych porad lub pytań ze względu na ich szczególną potrzebę dostępu do leczenia.
Uczestnictwo w wydarzeniach: Możesz odrzucić zaproszenie na baby shower, imprezę lub inne wydarzenie, które Twoim zdaniem będzie zbyt trudne. Nie jesteś aspołeczny ani nierozważny, dbasz o siebie, wyznaczając granicę.
Granice czasu
Zrozum, że zapłodnienie in vitro może być procesem czasochłonnym. Ustal granice tego, ile czasu tygodniowo poświęcasz na czynności związane z zapłodnieniem in vitro, w tym na spotkania, badania i dyskusje, aby uniknąć sytuacji, w której proces ten przejmie kontrolę nad Twoim życiem.
Równowaga między życiem zawodowym a prywatnym
Ustal granice w pracy, na przykład to, czy ujawniasz swoje traktowanie współpracownikom lub przełożonemu. W razie potrzeby poproś o czas wolny lub elastyczny harmonogram zabiegów i odpoczynku. Jest to obecnie gorący temat w wielu krajach i dotyczy wielu organizacji (takich jak Pełen werwy i Marchew) mające na celu wspieranie praw płodności i promowanie świadczeń pracowniczych w miejscu pracy.
Relacja ze świadczeniodawcą
Przed jakąkolwiek procedurą wyjaśnij swojemu lekarzowi, że chcesz poznać wszystkie opcje, ryzyko i korzyści. Obejmuje to prawo do drugiej opinii i wystarczający czas na podjęcie decyzji. Niektóre kliniki i lekarze zajmujący się zapłodnieniem in vitro potrafią szybko wprowadzić cię w tak zwaną „lejek IVF” (wiesz, typ, z którego trudno się wydostać, gdy już się w nim znajdziesz). W większości przypadków dzieje się tak z dobrymi intencjami, ale może to zostać odebrane jako brak poszanowania własnych granic. Rozwiązanie „problemu” braku ciąży może być dla nich oczywiste (w końcu robią to wiele razy dziennie), ale nadal możesz „przetwarzać” swoje opcje.
Granice podejmowania decyzji
Zidentyfikuj osoby, których opinie cenisz w procesie podejmowania decyzji. Ogranicz wpływ innych osób, które mogą nie rozumieć lub nie szanować Twoich wyborów. Każdy ma swoje zdanie i ma do tego prawo. Jednak więcej korzyści możesz uzyskać, słuchając osób z pewnym dystansem do procesu i bez szczególnego związku emocjonalnego, takich jak niezależny doradca ds. płodności lub trener ds. płodności. W każdym razie lepiej będzie, jeśli znajdziesz odpowiednią dla siebie decyzję, korzystając ze wsparcia, niż oferować „gotową” decyzję.
Granice mediów społecznościowych
Jeśli korzystasz z mediów społecznościowych, zdecyduj wcześniej, w jaki sposób możesz udostępniać treści online i trzymaj się tego; niezależnie od tego, czy to nic, na każdym etapie Twojej podróży, czy gdzieś pomiędzy. Bez wątpienia media społecznościowe pomogły w łączeniu ludzi w celu wymiany doświadczeń i uczenia się od siebie nawzajem. Negatywne aspekty są dobrze udokumentowane, ale jasne jest, że reakcje na cokolwiek publikujesz, nie są pod twoją kontrolą. Biorąc pod uwagę, że cały proces zapłodnienia in vitro jest często postrzegany jako brak kontroli, warto ograniczyć możliwość utraty jeszcze większej kontroli.
Granice mechanizmu radzenia sobie
Dowiedz się, jakie czynności pomagają Ci złagodzić stres i jak często ich potrzebujesz. Niezależnie od tego, czy jest to weekendowy wypad, zajęcia jogi, czy czytanie książki, znajdź czas na te zajęcia i traktuj je jako niepodlegające negocjacjom.
Tak, wiem – to wiele różnych granic, o których trzeba pomyśleć! Teraz, gdy omówiliśmy już większość ważnych granic, poświęćmy chwilę na zastanowienie się, jak ustalić, które granice mogą być dla Ciebie ważne.
Aby ustalić swoje granice, masz kilka możliwości. Po pierwsze, możesz odnieść się do każdej kategorii powyżej i wyznaczyć dla każdej osobistą granicę. Po drugie, możesz przejrzeć listę, ustalając priorytety, które, jeśli w ogóle, są dla Ciebie ważne w tej chwili.
Niektórym osobom przydatna jest samoocena:
W każdej kategorii oceń siebie w skali od 1 do 10:
- gdzie 1 to Twoje absolutnie najgorsze uczucie
- a 10 to Twój absolutnie najlepszy wynik.
W przypadku kategorii, które uzyskały niski wynik (powiedzmy poniżej 5), możesz wyznaczyć granicę. Po podjęciu decyzji, które granice są dla Ciebie najważniejsze, możesz teraz zdecydować, jakich strategii użyć, aby utrzymać te granice podczas poszukiwania, podejmowania lub wychodzenia na drugą stronę leczenia.
Możesz być zainteresowany przeczytaniem: Jak radzić sobie z niepowodzeniami zapłodnienia in vitro i co dzieje się z Twoim ciałem?
Komunikacja jest kluczem
Określ swoje granice jasno i przejrzyście wobec osób zaangażowanych w proces, w tym lekarzy, rodziny i przyjaciół. Pomoże im to zrozumieć Twoje potrzeby i szanować te granice. Leczenie zapłodnieniem in vitro i chęć posiadania dziecka są ze sobą bardzo powiązane i dotyczy to zarówno pacjentek, jak i osób je wspierających. Z tego powodu ważne jest, aby jasno określić, co czujesz, aby uniknąć „wypełniania pustych luk” przez innych. Zwłaszcza jeśli wnoszą na stół własne doświadczenia (zarówno dobre, jak i złe).
Nie wahaj się „odezwać się”, wyrażając dyskomfort lub niezadowolenie, jeśli Twoje granice zostały przekroczone. Bądź asertywny w komunikowaniu swoich potrzeb pracownikom służby zdrowia, rodzinie, przyjaciołom lub współpracownikom. Rozmawiałem z wieloma pacjentami, którym trudno jest odmówić prośbie lub zaleceniu lekarza.
Chociaż można to zrobić z najlepszymi intencjami, może przekroczyć granicę osobistą. Należy o tym jak najwcześniej poinformować lekarza lub zespół kliniczny. Często dzieje się tak w przypadku szczególnego leczenia uzupełniającego lub nierutynowego leczenia. Z mojego doświadczenia wynika, że wielu pacjentów nie jest zadowolonych z przyjmowania określonego leku ze względu na niejasne korzyści, dodatkowe koszty i potencjalne skutki uboczne, które ich zdaniem nie zostały jasno wyjaśnione.
Kontrolowanie narracji
Możesz zdecydować, na podstawie niezbędnej wiedzy, kto powinien być zaangażowany lub informowany o Twojej drodze do zapłodnienia in vitro. Nieujawnianie informacji każdemu, kto o to poprosi, jest całkowicie dopuszczalne.
Jeśli chodzi o podejmowanie decyzji, każdy ma swoje zdanie, które często może być bardzo odmienne, nawet w przypadku pozornie prostego pytania (np. czy Cię stać na kontynuację leczenia). Możesz chcieć ograniczyć liczbę opinii, z którymi się spotykasz, a tym samym liczbę osób, którym udostępniasz informacje. Nie chodzi tu o tajemnicę – chodzi o zarządzanie przepływem informacji, który może łatwo stać się przytłaczający, jeśli nie jest kontrolowany.
Szukaj wsparcia
Sieć wsparcia może stanowić bazę do rozwiązywania Twoich problemów. Może to być specjalista ds. zdrowia psychicznego, doradca, coach, grupa wsparcia lub zaufana bliscy. Mogą pomóc Ci w ustaleniu, wyartykułowaniu i utrzymaniu granic.
Nie bój się prosić o pomoc. Dotyczy to wszystkich aspektów życia, ale jest to szczególnie ważne w przypadku zapłodnienia in vitro, gdy stawka jest tak wysoka. Każdy jest inny i prawdopodobnie ma inne doświadczenia – nawet jeśli różnica jest niewielka. Mając to na uwadze, opinie innych osób należy zawsze rozpatrywać w kontekście. Jednakże bardzo pomocne może być słuchanie, jak inni z podobnymi doświadczeniami ustalili, sprawdzili i utrzymali swoje osobiste granice.
Wiele klinik oferuje bezpłatnych niezależnych doradców ds. płodności w ramach usług leczenia. Istnieje także wiele społeczności internetowych i grup wsparcia dla pacjentów, w których można znaleźć wsparcie. Pamiętaj, że należy wziąć pod uwagę swoje granice (w tym udostępnianie informacji, korzystanie z mediów społecznościowych itd., nawet w takich wspierających środowiskach).
Jeśli masz partnera, niezależnie od stopnia jego zaangażowania, włącz go w dyskusję na temat Twoich granic. Ich wsparcie może być kluczem do utrzymania granic i, ostatecznie, dobrego samopoczucia. Świetna komunikacja, zwłaszcza z partnerem, jest ważna podczas procedury zapłodnienia in vitro z wielu powodów. Dotyczy to zwłaszcza granic. Wasza potrzeba wzajemnego zrozumienia granic – bycie w nich razem nie musi oznaczać, że doświadczacie rzeczy w ten sam sposób.
Niestety, rozbieżność wartości, celów i granic może powodować konflikty i prowadzić do niezadowolenia, a nawet rozstania.
Postaw na samoopiekę
Regularnie angażuj się w praktyki samoopieki, takie jak uważność, ćwiczenia lub hobby. Praktyki te mogą pomóc Ci radzić sobie ze stresem i przypomnieć Ci o własnych potrzebach i granicach.
Okazja do refleksji podczas wykonywania innych czynności może naprawdę pomóc w skrystalizowaniu tego, co jest dla Ciebie naprawdę ważne i gdzie obecnie leżą Twoje granice. Im bardziej dbasz o siebie i innych, tym bardziej odporny będziesz na wszelkie wyzwania, które Cię czekają.
Kształcić się
Zrozum proces zapłodnienia in vitro, jego potencjalne konsekwencje i alternatywy. Im więcej wiesz, tym lepiej możesz ustalić świadome granice i bronić siebie.
Niestety, zapłodnienie in vitro nie jest całkowicie ustandaryzowane, dlatego warto podjąć wysiłek i nauczyć się rozumieć procesy i zasady.
Powinno to umożliwić Ci podejmowanie świadomych decyzji i wyznaczanie odpowiednich dla Ciebie granic.
Szanowanie i ponowna ocena swoich granic
Kiedy już ustalisz granice, ważne jest, abyś sam je szanował. Łatwo jest pozwolić im się poślizgnąć w chwilach stresu lub presji. Pamiętaj, że te granice mają chronić Twój dobrostan fizyczny, emocjonalny i finansowy.
Granice mogą się zmieniać, ale szanuj je, póki są.
Regularnie sprawdzaj siebie i ponownie oceniaj swoje granice. Czy nadal dobrze Ci służą, czy też wymagają regulacji? Można zmienić zdanie, ale warto ustalić ze sobą termin i zadać sobie pytanie, czy wyznaczone przez Ciebie granice są nadal aktualne. Być może coś zmieniło się w Twojej sytuacji, co pozwoliło na tę zmianę granic? Ważne jest, aby zachować elastyczność i w razie potrzeby dostosować swoje granice oraz poinformować o tych zmianach zainteresowane osoby.
Przykładem znaczącej zmiany okoliczności prowadzącej do zmiany granic jest sytuacja, gdy kobiety decydują się na dawstwo komórek jajowych po wcześniejszym wykluczeniu takiej możliwości podczas próby zapłodnienia in vitro z wykorzystaniem własnych komórek jajowych.
Granice finansowe również często się zmieniają. Kilka miesięcy temu Blanche powiedziała mi, że zdecydowała się nie kontynuować leczenia z wielu powodów, w tym ze względu na koszty. Jednak po kolejnym nieudanym cyklu powiedziała mi: „Ciągle wyznaczam granice finansowe, a potem je przesuwam, ponieważ chęć posiadania kolejnego dziecka jest tak silna. To taka emocjonalna sytuacja, że czasami nie myślisz trzeźwo.
Mam jednak świadomość, że jestem bardzo uprzywilejowana, że mogę pozwolić sobie na leczenie poprzez inne wyrzeczenia. Granice są po to, aby Ci pomagać, chronić i służyć. Jeśli przestaną to robić, możesz to zrobić lub zmienić.
Leczenie zapłodnieniem in vitro i granice osobiste – często zadawane pytania
Dlaczego przed leczeniem zapłodnieniem in vitro ważne jest rozważenie granic osobistych?
Leczenie niepłodności w ogóle oraz leczenie zapłodnienia in vitro często stanowią wyzwanie fizyczne, emocjonalne i finansowe. Ustalając granice, możesz odzyskać kontrolę nad swoją sytuacją i chronić siebie. Twoje granice mogą się różnić od innych i nie jest to w porządku, ponieważ wszyscy jesteśmy inni i inaczej przetwarzamy pewne rzeczy. Wiele granic nakłada się na siebie i nie musisz mieć granicy dla wszystkiego – tylko dla rzeczy, które są dla Ciebie ważne.
W jaki sposób pary mogą najlepiej podejść do uzgodnienia wspólnych/wspólnych granic?
Kluczem jest jasna i częsta komunikacja. Nie chodzi o to, aby być w doskonałej zgodzie co do tego, co stanowi każdą z twoich granic, ważniejsze jest zrozumienie i wzajemne szanowanie granic. Twoje doświadczenia związane z leczeniem będą inne, niezależnie od tego, jak zaangażowany jest w proces Twój partner. Regularne wzajemne spotkania i wsparcie zewnętrzne (takie jak doradcy lub trenerzy ds. płodności) mogą w razie potrzeby pomóc w zresetowaniu wszelkich granic.
Jaki jest najlepszy sposób, aby upewnić się, że moje osobiste granice są komunikowane mojej klinice?
Przekazanie wiadomości do kliniki może być trudne, ponieważ możesz obawiać się, że wyjdziesz na niewdzięcznego, wybrednego lub że będziesz „trudnym” pacjentem. Zawsze dobrze jest mieć w klinice rzecznika; kogoś, z kim masz dobry kontakt i który będzie wspierał Ciebie i Twoje potrzeby. Często jest to pielęgniarka lub doradca ds. płodności, ale może to być dowolna osoba zaangażowana w Twoją opiekę.
Komunikacja między personelem może być trudna lub nawet słaba, zwłaszcza w ruchliwych klinikach, dlatego nie wahaj się skontaktować ze swoim „adwokatem”, aby upewnić się, że Twoje potrzeby zostały rozpoznane i zrozumiane przez zespół prowadzący Twoje leczenie. Zawsze dobrym pomysłem jest przedstawienie kliniki swoich potrzeb i granic na piśmie.
Czy mogę zmienić moje osobiste granice?
Oczywiście. Twoje granice są dla Ciebie osobiste i nie są ani trwałe, ani nieodwracalne. Okoliczności się zmieniają, poglądy ludzi się zmieniają, a to oznacza, że to, co podjąłeś jakiś czas temu, może teraz nie być już dla ciebie właściwą decyzją. Prawdopodobnie częste przesuwanie granic nie jest pomocne, ponieważ wtedy prawdopodobnie w ogóle nie będą sprawiać wrażenia granic i będą miały niewielki wpływ na Twój nastrój, zachowania i podejmowanie decyzji. Ustaw w swoim pamiętniku datę (za jeden, trzy lub sześć miesięcy – cokolwiek Ci odpowiada), aby ponownie sprawdzić swoje granice, a następnie ponownie ocenić, czy nadal działają dla Ciebie. Jeśli nie, zmień je! Oni są twoimi granicami.
Inne zasoby:
